Op deze pagina vindt u een paar inspirerende teksten, verwerkingsvragen en tips rond het tweede werk van Barmhartigheid: ‘ik had dorst en gij hebt me te drinken gegeven’.
Ik had dorst – Ecotips
Voor alle religies is water een belangrijk element in hun geloven. In alle religies heeft water een ruimere betekenis dan de louter materiële. Water staat symbool voor leven en mysterie, voor vruchtbaarheid en liefde. We worden met water gedoopt, we zegenen met water omdat we geloven dat een levengevende kracht heeft. Maar water is niet enkel een bron van spiritualiteit en symboliek. Privatisering, wateroorlogen, de klimaatverandering. Het zijn grote uitdagingen voor de mensheid. Ook in ons land hebben duizenden mensen waterproblemen. Ook bij ons zijn er dorstigen, die we kunnen en moeten laven.
Het is vaak niet gemakkelijk om deze mooie woorden te vertalen in concreet gedrag. De liederen, teksten en gebeden uit de liturgie kunnen ons inspireren om duurzaam en met aandacht om te gaan met water. Ons persoonlijk watergebruik heeft een immers een belangrijke invloed op de waterhuishouding en dus op het welzijn van onze medemens én het milieu. We geven je enkele makkelijke en haalbare tips mee.
Eet af en toe een vegetarisch
Veeteelt slokt heel wat water op. Zo heb je voor 200 gram rundvlees al gauw 4000 liter water nodig. Wees dus zuinig met vlees en verminder op die manier je virtuele waterverbruik. Begin met één dag per week een veggiedag in te lassen.
ACTIE! Donderdag Veggiedag
Plantaardige producten verbruiken en vervuilen veel minder water dan hun dierlijke tegenhangers. Niet enkel voor je gezondheid of voor de afwisseling, maar ook voor het milieu is het dus goed om (minstens) eens per week een vegetarische dag in te lassen. EVA (ethisch vegetarisch alternatief) lanceerde jaren geleden al de campagne Donderdag Veggiedag. Heel wat gemeenten, bedrijven en zelfs scholen serveren op donderdag een lekkere en gezonde veggiemaaltijd.
Info en recepten: www.evavzw.be
Kies voor biologische afbreekbare producten
Biologische afbreekbare producten zijn producten die gemakkelijk afbreken in water of in de natuur. Vaak worden deze producten, zoals schoonmaakmiddelen, cosmetica, shampoo, of toiletpapier ook in een milieuvriendelijker verpakking gestopt. Biologisch afbreekbare producten zijn van even goede kwaliteit als hun vervuilende tegenhangers en houden niet enkel je haar en je huis, maar ook je geweten fris en proper.
ACTIE! Schoonmaken zonder te vervuilen
Koop in de supermarkt of natuurwinkel biologisch afbreekbare schoonmaakmiddelen of beter nog, maak ze zelf! Gebruik azijn in plaats van wasverzachter of gebruik water met een scheut azijn in plaats van een spuitbus om de ramen te lappen. Veeg de ramen na met een prop krantenpapier. Je ramen zijn gegarandeerd schoon en streepvrij!
Gebruik hemelwater
De tuin begieten met water uit een regenton is een aloud gebruik. Er bestaan ook systemen die regenwater opvangen, zodat je dit kan gebruiken voor het doorspoelen van het toilet, poetsen en zelfs voor de wasmachine. Je toilet doorspoelen met regenwater levert bovendien een besparing van 30% op je waterfactuur op.
ACTIE! Vele gemeentes geven subsidies voor waterbesparende initiatieven zoals het plaatsen van een waterput of waterton. Vraag ernaar of kijk eens op de website van jouw gemeente.
Verander van broek
Katoen is één van de meest dorstige gewassen. Getuige daarvan is het Aralmeer. Ooit het vierde grootste meer ter wereld, nu bijna volledig drooggelegd door de irrigatie van katoenplantages. Verander daarom eens van broek en ruil je katoenen kledij in voor kleding gemaakt van natuurlijke vezels die minder water nodig hebben.
ACTIE: Kan het ’s met cannabis?
Wervel lanceert deze campagne om aandacht te vragen voor het traditionele Vlaamse gewas kemp, de drugvrije variant van cannabis. Deze plant is een uitstekende grondstof voor allerhande producten, van papier en koekjes over isolatiemateriaal tot heerlijk zachte en natuurlijke kledij. Meer info: www.kannabis.be
Keuken- en badkamerwijsheid
Een douche verbruikt heel wat minder dan een bad. Wist je dat er “douchecoaches” bestaan? Dit zijn grappige wekkertjes die je douchetijd mee in het oog houden Laat de vaatwasser en de wasmachine enkel draaien als ze vol zijn en gebruik zoveel mogelijk het eco- of spaarprogramma van de machine. Was jezelf, je kleren en de vaat met milieuvriendelijke producten. Leg een grote gevulde petfles in de spoelbak van het toilet en bespaar zo vele liters water per dag.
ACTIE! Was je auto met emmer en spons!
Deze traditionele methode verbruikt slechts 60 liter water. Met de tuinslang verbruik je gemakkelijk 600 liter per wasbeurt.
Meer tips rond bewust omgaan met water in huis: www.bewustverbruiken.org
Ban de fles
Waterflessen. Je zeult ze mee van de winkel naar thuis en gooit ze achteraf weg. Ze zijn honderden tot duizenden keren duurder dan het perfect drinkbare water dat uit onze kraan stroomt. Water in petflessen zorgen jaarlijks voor tonnen afval. Er is 0,25 liter olie nodig om 1 liter flessenwater water te ‘produceren’. Verklein de afvalberg en doe je rug én portemonnee een plezier door flessenwater uit te bannen
ACTIE bundanoon mee!
Het werkwoord bundanoonen is afgeleid van Bundanoon, een kleine dorpje in Australië, dat in 2009 besliste om de verkoop van drinkwater in flessen op haar grondgebied te verbieden.
De principes van het bundanoonen zijn:
- bewust leidingwater drinken of consumeren;
- bewust weigeren om drinkwater uit flessen te consumeren;
- opkomen voor betaalbaar en kwaliteitsvol drinkwater voor iedereen en op die manier de overbodige vervuiling door plastic, transport, … tegen te gaan.
Hoe kan jij bundanoonen?
- door ervoor te kiezen om regelmatig kraantjeswater te drinken;
- door op restaurant te vragen naar een glas leidingwater;
- door als organisatie acties op te zetten ter promotie van kraantjeswater als drinkwater;
- stel samen een plan op om met je gemeenschap te beginnen bundanoonen
Altijd kraantjeswater drinken is misschien een beetje saai, maar het is veel gezonder dan chemische frisdranken. Bovendien kan je je kraantjeswater verschillende smaakjes geven door er een beetje diksap aan toe te voegen, of vlierbloesemsiroop, of door er thee of ijsthee van te maken.
Extra teksten rond ‘ik had dorst’
Socialer drinkwaterbeleid
In 2011 werden in ons land bijna 5000 gezinnen afgesloten van de watervoorziening, omdat ze de stijgende factuur niet meer konden betalen. Vandaag groeit 1 kind op vier bij ons op in een huis zonder bad, toilet, warm water of centrale verwarming. Hoog tijd voor actie.
Daarom voerden het Netwerk tegen Armoede, Ecokerk (een coalitie van christelijke solidariteitsorganisaties) en Welzijnszorg actie om de toegang tot water voor iedereen te verzekeren. Een volledige afsluiting van het drinkwater is mensonwaardig.
De actie onderlijnde de noodzaak van een volwaardig sociaal drinkwaterbeleid:
1. Water is een grondrecht. Mensen moeten steeds over water kunnen beschikken
2. Water moet betaalbaar zijn: er moeten maatregelen genomen worden om de waterprijs (in zijn geheel) extra te drukken voor mensen in armoede
3. Uniformiteit tussen waterleveranciers is nodig. Klanten hebben geen vrije keuze in verband met de leverancier, dus moeten hun rechten overal dezelfde zijn
4. Procedures moeten maximaal dezelfde zijn bij water als bij gas en elektriciteit
5. Extra sociale bescherming voor kwetsbare klanten is nodig
Pispottenfestival: “Meer openbare toiletten in Brussel!”
25 april 2008 – 16:06
Vzw Chez nous/Bij ons organiseert volgende woensdag het tweede Pispottenfestival om het gebrek aan openbare toiletten in Brussel aan te klagen. Een heikel thema voor mensen in de stad en daklozen in het bijzonder.
Een dakloze getuigt:
“Zes jaar op straat geleefd, waarvan anderhalf jaar in Frankrijk (Parijs). Als ik dan door de stad aan ’t wandelen was vond ik op regelmatige tijdstippen wel ergens een openbaar toilet, dat bovendien GRATIS was. Op mijn vaste plaats, in het Noord-station, was dat wel wat anders. Daar moest ik betalen om naar het toilet te mogen gaan. Soms, maar zeker niet veel, mocht ik er me zelfs wassen en omkleden. Het is me al overkomen dat ik helemaal geen geld had, dat ik dit zelfs uitlegde aan de persoon die er was, en deze me zei, c’est pas mon problème, en ik stond daar. Iedere dakloze, ik toen ook, gaat wel eens een plasje maken tegen een muur of een boom. Moet ik het geluk noemen of wat, ik heb er nooit een boete voor gehad.”
“Brussel is een ander paar mouwen. Vier jaar dat ik hier ben, heb ik nog korte tijd op straat doorgebracht. Nergens een openbaar toilet te vinden behalve aan St. Katelijne-kerk en in de Aarschotstraat in Schaarbeek. In de stations zijn er wel, maar om daar gebruik van te mogen maken moet men betalen. Lange tijd was het 0,30 euro, sinds enkele maanden echter al 0,40 euro. En, ik heb het al meegemaakt dat in cafés zelfs 0,50 euro gevraagd wordt om naar het toilet te mogen gaan.”
VZW Chez Nous reageert
“Als vereniging waar armen het woord nemen, die dag in dag uit werkt met daklozen, hoorden we in Chez Nous voor de zoveelste keer straatbewoners klagen over de problemen die ze ondervinden om te voldoen aan enkele hygiënische basisbehoeften: het tekort aan gratis douches, het tekort aan openbare toiletten en waterfonteintjes met drinkbaar water. Vaak staan zij voor de keuze: wildplassen en een boete riskeren OF 30 tot 50 cent betalen in een café. Verschillende dakloze vrouwen vertelden ons hoe vernederend het is om als vrouw je behoefte te moeten doen tussen twee wagens.”
“Samen met de gasten besloten we om hier rond actie te voeren. We namen eerst een enquête af bij toevallige voorbijgangers, pendelaars en Brusselaars, een 250 tal mensen werden bevraagd en hieruit bleek dat 70% van de mensen klagen over urinegeur in, onder andere, de stations. De straatbewoners waren dus niet alleen met hun klacht, ook bewoners van Brussel en toeristen hebben nood aan openbare toiletten of ondervinden alleszins hinder van de gevolgen van het gebrek aan deze openbare toiletten.”
“In de zomer van 2006 oprganiseerden we in samenwerking met de Gentse vereniging ‘Respect voor mijn blaas’ een fototentoonstelling rond dit thema in de Markten en sensibiliseerden op die manier een 1000tal mensen rond dit probleem.”
“In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 organiseerden we een politiek debat rond de gebreken van onze hoofdstad, daar werden heel wat beloftes gemaakt. In het huidige gemeenteakkoord wordt nu melding gemaakt van het installeren van openbare toiletten op het grondgebied van 1000 Brussel.”
Samen staan we sterk!
“We vonden dat er nog werk aan de winkel was en organiseren daarom het tweede Pispottenfestival in het centrum van Brussel, om op ludieke wijze het probleem in de kijker te plaatsen. We krijgen hierbij steun van onder andere de Brusselse raad voor het leefmilieu (Bral) onder het motto ‘een duurzame stad is ook een welriekende stad’.”
Vzw Chez Nous kreeg ook de steun en hulp van JES vzw (Straathoekwerk), hun rockfabriek heeft gezorgd voor een aantal groepen en ze bieden een helpende hand in de logistiek die aan zo een festival vooraf gaat. Morele steun kwam er van Jamais sans toit vzw, La Fontaine vzw, Tochten Van Hoop asbl, infirmiers de rue vzw,…
woensdag 21 maart 2012
door Lucas Derycke
Recht op water blijft dode letter
Vraag is wat precies veranderd is: de politiek van de watermaatschappijen of het aantal mensen dat de rekening niet langer kan betalen. Volgens Thijs Callens van het Vlaams Netwerk van verenigingen waar armen het woord nemen is het de combinatie van beide factoren die het aantal afsluitingen de hoogte doet ingaan. “Tussen 2005 en 2011 is de waterprijs met 61 procent gestegen”, zegt Thijs Callens. “Deze spectaculaire prijsstijging is te wijten aan de invoering van de integrale waterfactuur. Naast de levering wordt sinds 2005 namelijk ook de zuivering en de afvoer meegerekend.”
Bovendien spelen de watermaatschappijen volgens Guido Haezebrouck van vzw De Kier, die kansarmen ‘een luisterend oor en financiële hulp’ biedt, nu veel korter op de bal dan vroeger. Op die manier willen de watermaatschappijen naar eigen zeggen voorkomen dat de schulden voor de klant onoverzienbaar worden.
Het Vlaams Netwerk van verenigingen waar armen het woord nemen wil dat er een sociale maximumprijs komt, zoals die er ook is voor gas en elektriciteit. Mensen met een laag inkomen kunnen op die manier genieten van een lager tarief. Ook Vlaams Minister van Leefmilieu Joke Schauvliege wil ‘extra maatregelen voor bepaalde mensen’. Volgens Thijs Callens doelt ze daarmee op de mensen die via een speciaal statuut hun bovengemeentelijke bijdrage niet moeten betalen – personen met een handicap bijvoorbeeld. “Er zijn echter veel meer mensen die nood hebben aan een sociaal tarief”, zegt Callens. “Een betere maatstaf lijkt mij het aantal mensen dat volgens Armoedemonitor Vlaanderenonder de armoedegrens leeft. Als uitgegaan wordt van dat cijfer, wordt de groep rechthebbenden bijna twee keer zo groot.”
Hoe waterafsluiting in zijn werk gaat, weet Veerle uit Kortrijk maar al te goed. Op 23 maart 2011 kwamen bij de jonge moeder twee mannen van de watermaatschappij over de vloer. Veerle stond voor 1047 euro in het rood en kon de rekening niet langer betalen. “Vooraleer er tot afsluiting wordt overgegaan, zitten de drie partijen – klant, watermaatschappij enOCMW – samen”, legt ze uit. Het is de watermaatschappij die het verzoek tot afsluiting indient, maar het is het OCMW die dit verzoek goedkeurt. Zonder de instemming van het OCMW kan de watermaatschappij dus niks beginnen. “Omdat ik niet aanwezig kon zijn op die zitting”, vertelt Veerle, “werd ik bij wijze van spreken veroordeeld bij verstek. Mijn ma wou de mannen van de watermaatschappij nog tegenhouden door meteen de helft van de rekening te betalen, maar het was alles of niks.”
“Ik heb nochtans altijd zeer goed mijn plan kunnen trekken”, zegt Veerle, “maar toen mijn huwelijk op de klippen liep, zijn de problemen begonnen. Veel kosten stonden op mijn naam, maar alleen kon ik dat niet betalen. Sindsdien heeft het nooit echt meegezeten… Waterschade, mijn ma die werd opgenomen in het ziekenhuis, vrieskou door de slechte staat van mijn huis,… Onlangs kwam mijn broer onverwachts op bezoek. Vreselijk was dat. Ik wil niet dat iemand ziet waar ik nu woon. Ik wil niet dat iemand op bezoek komt. Ik schaam me te pletter.”
Zonder water en met jonge kinderen in huis, was het voor Veerle allesbehalve eenvoudig. “Het is erg confronterend om met je problemen naar buiten te komen”, vertelt Veerle. “Moeten toegeven dat je de rekening niet kan betalen, dat je er (weer) niet in geslaagd bent om op eigen benen te staan; dat doet pijn.”
Nadat Veerle zich drie dagen had beholpen met flessenwater, schootvzw De Kier te hulp. “Het is beter voorkomen dan genezen, maar wanneer iemand bij ons voor de deur staat, is het in het merendeel van de gevallen al te laat”, zegt Guido Haezebrouck van vzw De Kier. “Onderhandelingen en afbetalingsplannen konden in Veerle’s geval nog weinig soelaas bieden, dus hebben we als vzw besloten om de rekening uit eigen zak te betalen. Op termijn betaalt Veerle ons terug, dat spreekt voor zich.”
“Of ik boos was toen ze het water kwamen afsluiten?”, zegt Veerle, “ja, hoe zou je zelf reageren? Ik had het gevoel dat me onrecht werd aangedaan.” En dat is ook zo. Alleen jammer dat het recht op water dode letter blijft in België. Er kan een voorbeeld worden genomen aan Nederland, waar watermaatschappijen de watertoevoer niet mogen afsluiten omdat afsluiting in strijd zou zijn met het ‘recht op water’.
“Toen de Limburgse Watermaatschappij het water wilde afsluiten van [een] nalatige afnemer”, schrijft Kiki Brölmann (1) , universitair hoofddocent internationaal recht aan de Universiteit van Amsterdam, “zei de Kantonrechter: ‘Gedaagde kan in casu niet om […] de regionale monopolist […] heen om een beroep te doen op zijn recht op water. Dit recht is besloten in reeds lang gecodificeerde en door Nederland erkende rechten, met name het recht op een adequate levensstandaard en het recht op gezondheid (respectievelijk artikel 11 en 12 van hetInternationaal Verdrag inzake Economische, Sociale en Culturele Rechten).’”
Wat in Nederland werkt, zou ook in België moeten lukken. Via hetzelfde verdrag – dat in België geratificeerd werd op 21 april 1983 – werkt het recht op water namelijk door in de Belgische rechtsorde.
Dit betekent niet dat water gratis moet zijn, maar wel dat de kosten afhankelijk moeten zijn van iemands financiële draagkracht. Zolang de economische toegankelijkheid voor iedereen gewaarborgd blijft, is water als economisch goed dus perfect verenigbaar met het mensenrecht op water.
Het aantal afsluitingen werd overgenomen uit:
http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=DMF20120205_015
(1) Brölmann, K. (2008, November 21). Mensenrecht op water biedt bescherming tegen waterafsluiting. Nederlands Juristenblad, p. 2583.
Bron: dewereldmorgen.be – Lucas Derycke